Đó là nơi đào tạo toàn diện, chẳng hạn khi một người nghệ sĩ ra trình diễn phải biết múa như thế nào, âm nhạc ra sao, họa sĩ ở đâu
Bây giờ, lĩnh vực xiếc có NSƯT Hồng Lộc (nghệ sĩ biểu diễn xiếc thú) là thành viên của Liên chi hội Xiếc Việt Nam đang đi theo hướng này.
Còn đối với nghệ thuật xiếc chính quy thì buộc phải qua đào tạo bài bản với trường lớp cụ thể. Với tuổi đời nghề ngắn ngủi, đào tạo từ rất sớm mà đãi ngộ chưa xứng với người nghệ sĩ, liệu có ảnh hưởng đến nguồn đào tạo của bộ môn xiếc bây giờ, thưa bà? Một người vào học trường đặc thù như trường xiếc, nếu không vào được một đoàn nào đó thì coi như vô nghệ, không làm được việc gì khác.
Trước hết, về mặt tập luyện rất khắc nghiệt. Hướng tầng lớp hóa là bít tất những người có tài đích thực có thể tự tin bước ra tự thành lập các nhóm nghệ thuật tư nhân. Nhiều nghệ sĩ xiếc muốn chuyển sang nghề khác cũng bởi đồng lương quá thấp, trong khi tuổi đời của nghề lại quá ngắn ngủi.
Có những nghệ sĩ khi xé tiết mục ra tự mình vẫn có thể đấu phát triển, xây dựng nên tiết mục riêng. Một nghệ sĩ hoạt động trong ngành hơn 10 năm, nhưng lương cũng chỉ trên 3 triệu/tháng. Điều đó có tức thị muốn tồn tại thì anh phải tự bươn trải. Hiện giờ, có một thực tiễn đáng buồn là có khi trong trường đào tạo một tiết mục quy mô với 6 – 7 nghệ sĩ cùng thực hành, nhưng khi đưa ra Liên đoàn hay triển khai về các đoàn, do kinh phí nên buộc phải xé lẻ tiết mục ra.
Thế nên, có thể nói hầu hết các nghệ sĩ xiếc bây chừ, dù ra sàn diễn tươi cười với khán giả, nhưng sau cánh gà đều đau đáu với nỗi lo về nghề của mình.
Việc cha truyền con nối chỉ mang thuộc tính như truyền nghề, nghiêng nhiều về thủ thuật và khả năng cá nhân chủ nghĩa. Chẳng thể phủ nhận nghệ thuật nói chung được Đảng và Nhà nước rất quan hoài, nhưng riêng bộ môn nghệ thuật xiếc gặp rất nhiều khó khăn.
Nghệ sĩ tuyển vào để đào tạo từ bé, nhưng tuổi nghề lại rất ngắn ngủ. Nhất là đối với nghệ thuật, đến một lúc nào đó, Nhà nước chẳng thể tiếp chuyện lo cho mình được nữa. Từ khi bỏ bao cấp, chế độ thanh sắc cho nghệ sĩ không còn thì giới xiếc rất khổ.
Nhưng cũng có nghệ sĩ chỉ chuyên về trình diễn mục đã được đào tạo, chẳng thể phát triển được, vừa thiệt thòi cho nghệ sĩ mà vừa vung phí đào tạo. Tuồng như xiếc đang dần co hẹp lại. Như vậy, để nghệ sĩ chuyên tâm với nghề là một vấn đề rất nan giải
Đây cũng là một trong những nghệ sĩ xiếc hiếm hoi của nước ta bây giờ làm giàu được bằng chính chuyên môn nghệ thuật của mình. Bây giờ, diễn viên xiếc mỗi xuất diễn chỉ 30 đến 50 ngàn.
Giờ chúng ta đang sống giữa thời buổi cơ chế thị trường. Lương căn bản đối với người được đào tạo khi ra trường cũng không khác gì các cần lao Nhà nước khác. Liên chi hội chỉ đứng ra lo về mặt chỉ đạo nghệ thuật, dàn dựng chương trình, còn bản thân Lộc tự bỏ tiền túi mua những con thú, tự huấn luyện và tổ chức đi diễn khắp nơi và rất hút khách.
Tập luyện Ảnh: Văn Lê Ở phương Tây từ hàng trăm năm nay, các đoàn xiếc độc lập hoạt động rất mạnh. Bà suy nghĩ như thế nào về điều này? NSND Tâm Chính chân thành mà nói, tôi vào nghề từ lúc 15 tuổi, cho đến bây chừ đã hơn 60 rồi vẫn chưa hết tình với nghề. Việt Nam liệu có thể hình thành nên các đoàn xiếc, những nghệ sĩ xiếc độc lập như vậy? Thời kỳ bao cấp đã qua lâu rồi.
Bắc Sơn. Chưa kể tuyển sinh đào tạo xiếc từ rất sớm, có khi đứa trẻ mới hơn 10 tuổi, Luyện tập rất vất vả. Ai giỏi lắm cũng chỉ đến 30 là đã bắt đầu thoái trào, nhất là đối với đàn bà. Từ 30 trở đi là bắt đầu sức khỏe đi xuống, kéo theo các khả năng nghệ thuật. Trong khi cả nước bây giờ chỉ có 5 đoàn xiếc. Xin cảm ơn bà về cuộc bàn luận này! Có thể nói hồ hết các nghệ sĩ xiếc hiện giờ, dù ra sàn diễn tươi cười với khán giả, nhưng sau cánh gà đều đau đáu với nỗi lo về nghề của mình.
Có bác mẹ nào muốn con mình như vậy không? Nhiều em vẫn theo học, nhưng không phải em nào cũng quyết theo nghề. Tức thị phải đòi hỏi một sự toàn diện, điều này, nếu tự học hay truyền nghề thì chẳng thể có được. Xuất diễn ít, đi biểu diễn thì khó nhọc, đề nghị rất cao, trong khi chế độ bồi dưỡng cào bằng.
Nếu không có đoàn nào nhận thì đi đâu, làm gì? Bởi vậy, nguồn tuyển là một trong những khó khăn lớn nhất giờ.
Vậy, chúng ta có nhất thiết phải duy trì những cơ sở đào tạo quy mô và tốn kém như hiện? Đúng là tự học hay truyền nghề cũng rất quan trọng, tuy nhiên, cũng cần phải hiểu rõ hơn về nghệ thuật xiếc.
Trong đào tạo nghệ thuật giờ mà xiếc không phải ngoại lệ, thực tại vấn đề tự học hay cha truyền con nối đôi khi còn thu lại kết quả nhiều hơn cả việc đào tạo căn bản qua trường lớp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét